آیه 7 سوره مرسلات

إِنَّما تُوعَدُونَ لَواقِعٌ «7»

إِنَّما تُوعَدُونَ‌: جز اين نيست آنچه وعده داده مى‌شوند بدان از آمدن قيامت و آنچه متعلق به آنست از ثواب و عقاب، لَواقِعٌ‌: هرآينه به وقوع آينده و ظاهر شونده است.

جلد 13 - صفحه 430

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

وَ الْمُرْسَلاتِ عُرْفاً «1» فَالْعاصِفاتِ عَصْفاً «2» وَ النَّاشِراتِ نَشْراً «3» فَالْفارِقاتِ فَرْقاً «4»

فَالْمُلْقِياتِ ذِكْراً «5» عُذْراً أَوْ نُذْراً «6» إِنَّما تُوعَدُونَ لَواقِعٌ «7» فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ «8» وَ إِذَا السَّماءُ فُرِجَتْ «9»

وَ إِذَا الْجِبالُ نُسِفَتْ «10» وَ إِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ «11» لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ «12» لِيَوْمِ الْفَصْلِ «13» وَ ما أَدْراكَ ما يَوْمُ الْفَصْلِ «14»

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «15»

ترجمه‌

سوگند بفرشتگان فرستاده شده براى امور خير

پس سير كنندگانند در فرمان مانند باد تند سير كردنى‌

و سوگند به فرشتگان منتشر سازنده علوم و معارف منتشر ساختنى‌

پس جدا كنندگان حق از باطلند جدا كردنى‌

پس القاء كنندگانند موجبات تذكّر مردم را

براى معذور داشتن آنان و ترساندنشان‌

همانا آنچه وعده داده ميشويد البته واقع شونده است‌

پس وقتى كه ستاره‌ها بى‌نور شوند

و وقتى كه آسمان شكافته گردد

و وقتى كه كوهها پراكنده شوند

و وقتى كه پيغمبران وقتشان تعيين شود

ميدانيد براى چه روزى در اين امور تأخير شده‌

براى روز جدا كردن‌

و چه ميدانى كه چه روزى است روز جدا كردن‌

واى در چنين روز بر تكذيب كنندگان.

تفسير

خداوند متعال قسم ياد فرموده بفرشتگانى كه فرستاده شدند براى نيكى و نكوئى و آنچه معروف و پسنديده است از فرمان الهى و بنابر اين عرفا مفعول له است و اينمعنى از امير المؤمنين عليه السّلام نقل شده و بعضى عرفا را بمعناى پى در پى گرفته‌اند و بنابر اين حال است پس مانند بادهاى تند در انجام او امر حق شتاب مينمايند و نيز بفرشتگانى كه نشر و شيوع ميدهند علوم و معارف حقّه الهيّه را در عالم بخوبى پس جدا كنندگانند ميان حق و باطل بطور واضح پس‌

جلد 5 صفحه 325

القاء و وحى مينمايند به پيغمبران خدا موجبات تذكّر و هدايت خلق را براى آنكه معذور باشند كسانيكه عمل نمودند بآنچه واصل شده بآنان از احكام در ترك آنچه بايشان نرسيده و بترسند كسانيكه عمل ننمودند از عقاب الهى و بنابر اين عذرا او نذرا دو مصدر و مفعول له ميباشند و كلمه او براى تقسيم است و در واقع قسم بدو دسته از فرشتگان ياد شده يكدسته وسائط خير و سعادت بشر و دسته ديگر امناء وحى و ابلاغ بانبياء عظام و بقيه فقرات اوصاف آن دو دسته‌اند كه خداوند ذكر فرموده ولى بر حسب ظاهر مفسّرين هر پنج جمله و آيه را بقسم تفسير نموده‌اند و بنابر اين فرقى بين واو وفاء نيست و در معناى جمله‌ها هم اختلافاتى شده كه حاجت بذكر آنها نيست چون آنچه ذكر شد اقرب و اظهر است و فائده اين جمله‌ها و قسم تأكيد مطالب آتيه و تعظيم ملائكه و بيان ترتيب نزول خيرات و حكمت بعثت انبياء است و آنچه قسم براى آن ياد شده آنستكه وعده انبيا كه بمردم ميدهند از حشر و نشر و حساب و جزا واقع شونده و حق است و فرموده پس آن در وقتى است كه ستاره‌ها بى‌نور شوند چنانچه قمّى ره نقل نموده و از امام باقر عليه السّلام بآن تصريح شده و در وقتى است كه آسمان شكافته گردد براى نزول ملائكه و در وقتى است كه كوهها از جا كنده و پراكنده گردد و در وقتى است كه پيغمبران مبعوث شوند در اوقات مختلفه چنانچه قمّى ره نقل نموده و در مجمع نسبت بامام صادق عليه السّلام داده و ظاهرا مراد تعيين وقت شهادت ايشان بر امّتهاشان بسعادت و شقاوت است و اقتت در اصل وقتت بوده و او براى ثقالت ضمّه قلب بهمزه شده يعنى تعيين وقت شود براى ايشان و بواو نيز قرائت شده است و بعد از اين علائم و آيات قيامت خداوند از روى تعجب ميفرمايد اى مردم ميدانيد براى چه روزى در اين آيات و شهادت انبيا بر اممشان تأخير روى داده و اجل و مدّت قرار داده شده براى رسيدن آن و جواب فرموده براى روز فصل خصومت حقّ در ميان خلق و براى عظمت امر و سختى آنروز فرموده و چه ميدانى تو اى انسان چه روزى است روز فصل خصومت نمودن خداوند در ميان بندگان و جدائى افكندن بين حقّ و باطل و محقّ و مبطل و اى در آنروز بحال تكذيب كنندگان انبيا و اوليا در دنيا خبر ايشان را از قيامت‌

جلد 5 صفحه 326

و غيرها و كلمه ويل تهديد بعذاب و سختى و گرفتارى آنروز است كه در اينسوره براى تأكيد مكرّر ميشود.

إِنَّما تُوعَدُون‌َ لَواقِع‌ٌ «7»

جواب‌ قسم‌ ‌است‌ جز ‌اينکه‌ نيست‌ ‌که‌ آنچه‌ وعده‌ داده‌ شده‌ايد ‌هر‌ آينه‌ وقوع‌ پيدا ميكند و تخلف‌ پذير نيست‌ آنچه‌ وعده‌ داده‌ ‌شده‌.

سر ‌تا‌ سر قرآن‌ اما ‌بر‌ اهل‌ ايمان‌ و تقوي‌ و عاملين‌ باعمال‌ صالحه‌ بهشت‌ و حور و قصور بلكه‌ ‌در‌ دنيا مشمول‌ نعم‌ و تفضلات‌ الهي‌ و راحتي‌ موت‌ و سعه‌ قبر و بهشت‌ عالم‌ برزخ‌ و بشارات‌ ملائكه‌ و بعث‌ ‌با‌ صورت‌ نوراني‌ و نامه‌ بدست‌ راست‌ و حساب‌ يسير و حشر ‌با‌ انبياء و ائمه‌ و نعمتهاي‌ بهشت‌ و ساير تفضلات‌، و اما ‌بر‌ كفار و مشركين‌ و ضالين‌

جلد 17 - صفحه 338

و مضلين‌ و مبدعين‌ و ناصبين‌ و بالجمله‌ ‌غير‌ مؤمنين‌ بلاهاي‌ دنيوي‌ و سختي‌ جان‌ دادن‌ و عذاب‌ قبر و عالم‌ برزخ‌ و صحراي‌ محشر و خلود ‌در‌ آتش‌ و حشر ‌با‌ شياطين‌ و ساير عقوبات‌.

]

(آیه 7)- حال باید دید که این سوگندها برای چه منظوری است؟ در این آیه پرده از روی این معنی برداشته، می‌گوید: «آنچه به شما (در باره قیامت) وعده داده می‌شود یقینا واقع شدنی است» (انما توعدون لواقع).

بعث و نشور، ثواب و عقاب، حساب و جزا، همه حق است، و تردیدی در آن نیست.